Humanisme

Humanisme

Aandacht voor de klassieken

Binnen de Renaissance kwam rond 1450 de onderstroming van het humanisme een rol spelen. Bij dit humanisme werd er meer aandacht besteed aan de normen en waarden van de klassieke wereld. Naast de meer religieuze onderwerpen in de kunst kwam er ook meer belangstelling van de figuren en goden uit de klassieke Mythologie.

Omdat de beweging van het humanisme tot 1780 doorloopt valt deze niet alleen onder de renaissance maar ook voor een flink deel onder de Barok. 

Het individu wordt van bij het humanisme van belang

Deze belangstelling werd gekoppeld aan de waarde van het individu en het geloof dat dit individu in staat geacht moest worden de wereld te begrijpen en te veranderen. Het individu kwam centraal te staan. De rede werd van groot belang voor de grote vragen van de mensheid op sociaal en politiek niveau. Ervaringen werden belangrijk naast het meer spirituele denken. het individu moest zelf in staat geacht worden zijn leven in te delen zonder dat daar spirituele krachten voor nodig waren.

Wetenschappen gaan een rol spelen

Naast het bestuderen van religieuze onderwerpen kwam er ruimte voor wetenschappen als wiskunde, natuurkunde, grammatica, poëzie, filosofie en dergelijke meer wereldlijke studies.

Dit loslaten van de religieuze waarden kwam ook terug in de beeldende kunst waar bij het humanisme de mogelijkheden werden bekeken om ook de gewone mens af te beelden.

Humanisme botste soms met het religieuze denken

Het mag duidelijk zijn dat deze stroming zich in de renaissance niet altijd even gemakkelijk liet samenvoegen met het sterk religieuze denken uit die tijd. En van groot belang was dat de religieuze uitgangspunten nu voor het eerst ter discussie werden gesteld. Toch wordt aan de grote geniale schilders uit deze tijd de eer gegeven dat men religieuze waarden en humanisme samen tot een eenheid heeft weten te maken.

Kunst wordt onder het humanisme een eigen wetenschap

Dat de nieuwe wetenschappen hun weg vonden naar de kunst en daar een behoorlijk stempel op drukten (bijvoorbeeld door het uitvinden van het perspectief) is dan ook logisch. Het maken van kunst werd een doel op zich. Kunst kreeg een eigen aanpak, los van de kerk als opdrachtgever.  Kunst werd min of meer een eigen wetenschap. De oprichting van kunstacademies om deze wetenschap te onderwijzen liet dan ook niet lang op zich wachten.

De Fransman Poussin wordt geacht één van de grondleggers van kunst als wetenschap te zijn.

Typerende kunstenaars van het humanisme

• Lorenzo Ghiberti;
• Ghirlandaio;
• Michelangelo Buonarotti;
  

Andere richtingen binnen de renaissance

• Internationale gotiek;
• Classicisme;
• Secularisme;
• Monumentalisme;
• Idealisme;
• Perspectivisme;
• Illusionisme;
• Naturalisme;
• Maniërisme;