Emotionalisme
De stroming van het emotionalisme binnen de Barok poogt de gevoelens van de toeschouwer te beïnvloeden. Misschien gaat het nog wel wat verder dan beïnvloedenen mag je zelfs wel spreken van manipuleren van de emoties.
Het Emotionalisme manipuleerde gevoelens
Een manier om dit manipuleren van gevoelens te bereiken was toch wel om flink wat overdreven drama in een scene te brengen. Op zich was dat nog niet eens zo vreemd. De barok had tenslotte ook als een soort doelstelling om boodschappen over te brengen. We vinden het begin van de stroming van het emotionalisme aan het einde van de renaissance. Het einde van de stroming ligt rond 1680.
Zoals met veel van dit soort stromingen zijn zowel het begin als het einde van het emotionalisme lastig exact te duiden.
Lichtcontrasten zijn kenmerkend voor het emotionalisme
Een manier om het gewenste effect te bereiken was bij het emotionalisme het gebruik van sterke lichtcontrasten. De kunstenaars waren vooral bezig met het uitlichten van bepaalde delen van een schilderij. En dat was dan ook het deel waarop men uit een oogpunt van dramatiek extra de nadruk wilde vestigen. Met een lichter deel in een donker schilderij wordt dat effect zeker bereikt. Het is alsof je dit deel van het schilderij als het ware in de schijnwerpers zet. Het was toen al bekend dat het menselijk oog onbewust naar de lichte gedeelten van de afbeelding wordt getrokken.Het gebruik van clair obscur
Een veel gebruikte techniek binnen het emotionalisme is dan ook clair obscur. Bij deze compositie-techniek wordt het centrale onderwerp in het licht gezet. Op hetzelfde moment wordt de achtergrond donker wordt gehouden. Het contrast dat zo ontstaat stuur het oog.Het weglaten van een voorgrond
Ook probeerde men bij het emotionalisme de kijker meer bij het schilderij te betrekken door hier geen voorgrond in op te nemen, om zo schijnbaar de afstand tussen het schilderij en de toeschouwer te verkleinen.Typerende kunstenaars in het emotionalisme
- Gianlorenzo Bernini;
- Orazio Gentileschi;
- El Greco;
- Giovanni Francesco Guercino;
- Jean Jouvenet;
- Rembrandt Hermensz Van Rijn;
- Peter-Paul Rubens.
