Constructivisme

Constructivisme

"Constructie is de moderne voorwaarde voor organisatie en doelmatig gebruik van materialen". Aleksandr Rodtschenko

Uitbouw en vervanging van het suprematisme

De constructivisten meenden dat kunst vooral moest dienen als een soort van ondersteuning van de industriële maatschappij. Evenals het suprematisme was het constructivisme bedoeld als ondersteuning van de revolutionaire bewegingen in Rusland. Om meer effect en invloed te hebben werd het suprematisme omgezet naar een meer grafisch concept en geleidelijk aan vervangen. 

Invloed van de oktober revolutie

Later, rond 1918 kreeg het constructivisme de steun van de Communistische partij. De oktober revolutie had de nodige sporen nagelaten. De maatschappij zou vernieuwd worden. En ook kunstenaars werkten aan een nieuwe kunstvorm en een antwoord op het verleden dat ze afschudden wilden. Bij die nieuwe kunstvorm hoorde ook het gebruik van nieuwe materialen. Ook moest de kunst een vorm van nut hebben voor de nieuwe maatschappij

Tatlin als belangrijke aanjager

Een belangrijke aanjager van de beweging van het constructivisme was Tatlin, die nadat het Picasso had ontmoet in Parijs, op zoek ging naar nieuwe wegen. Hij wilde het twee-dimensionale kubisme omzetten naar een ruimtelijke variant.  Zo ontwierp Tatlin een ingenieus monument voor de "derde internationale" dat echt dusdanig complex en duur werd dat van de daadwerkelijke realisatie toch maar werd afgezien.

Hoewel er bij het constructivisme zeker sprake was van een sterke Russische invloed, zeker in het begin, werd het constructivisme uiteindelijk toch vooral ook een West  Europese stroming. Er werd veel gewerkt met abstracte en  geometrische kunstwerken. Deze waren dan vaak opgebouwd  met losse onderdelen.

Het constructivisme betreft een onderstroom van het modernisme die rond 1920 begon en aan het einde van de tweede wereldoorlog, rond 1945, weer verdween.

"Constructivistisch leven is het leven van de toekomst" leksandr Rodtschenko

Het constructivisme bevat vooral werk van kunstenaars dat bestaat uit sterk geometrisch opgezette figuren. De kunstwerken zijn daarbij zowel twee- als drie-dimensionaal. Het toepassen van niet-alledaagse materialen in kunstwerken stond daarbij voorop. Voor de echte die-hard constructivisten was het blanke schilderdoek al een kunstwerk op zich. Het effect van deze vrij extreme benadering was dat het constructivisme zich meer en meer in de richting van het dadaïsme ging bewegen. 

Ook werden er bij het constructivisme wel bewegende elementen toegevoegd. En bij extremere vormen kan dit leiden tot een soort van kinetische kunst.

Uiteindelijk bezweek het contructivisme aan de chaotische politieke situatie in veel Europese landen in de aanloop naar de Tweede wereldoorlog. 

Typerende kunstenaars van het constructivisme:

• Theo van Doesburg; 
• Alexandra Exter; 
• Naum  Gabo;
• El  Lissitzky;
• Lászió Moholy-Nagy;
• Ben Nicholson; 
• Victor  Pasmore;
  
• Alexander Rodchenko;
  
• Varvara Stepanova;
• Vladimir  Tatlin;
  
• Georges Vantongerloo.