Vincent van Gogh
Personalia
- Geboortejaar 1853
- Geboorteplaats Zundert
- Jaar van overlijden 1890
Biografie Vincent van Gogh
Een complexe persoonlijkheid
Vincent van Gogh mag je zonder meer een bijzonder maar ook zeer gecompliceerde persoonlijkheid noemen. Velen kennen hem van zijn waanzin, zijn oor, zijn zonnebloemen en uiteindelijk zijn zelfmoord. Maar hoe dat alles zich verhoudt met zijn leven en vooral zijn kunstenaarschap is vaak minder bekend bij het grote publiek. Hij kon zeer volhardend zijn om iets voor elkaar te krijgen maar aan de andere kant kon hij ook behoorlijk labiel zijn. Vincent van Gogh had veel last van depressies. Hij had zeker moeite met contacten met andere mensen.
Een mens met een eigen wil en een eigen aanpak
Alleen met mensen uit zijn directe omgeving kon hij goed overweg. Raadgevingen van derden, hoe goed bedoeld ook, zouden gegarandeerd verkeerd vallen wat dan tot conflicten zou leiden. Vincent had zijn eigen aanpak. En hij hield door dik en dun aan die eigen aanpak vast, wat de consequenties daar ook van waren. Dat het kritische publiek zijn werk niet kocht, dat moest dan maar.
.jpg!HalfHD.jpg) |
| De bloementuin van 1880 |
De sterke familieband van een autodidact schilder
Vincent had een sterke band met zijn moeder. Zij stond als een krachtige vrouw bekend. En ook met zijn broer Theo was een zeer goed contact. Kenmerkend bij de onderlinge band was het grote vertrouwen dat de familieleden in elkaar hadden. En dat vertrouwen bleef ook in moeilijke tijden overeind. Er zijn later honderden brieven van Vincent van Gogh aan zijn familieleden bekend geworden. Dat gold met name aan broer Theo, die voor een groot deel van het onderhoud van zijn broer zorgde. En Theo was ook degene die Vincent overhaalde om te gaan schilderen. Vincent van Gogh nam enkele lessen die door Theo betaald werden, maar was verder autodidact.
Ondersteuning door broer Theo
Theo kocht als kunsthandelaar alle werken van Vincent op waar hij een vast bedrag per maand voor ontving. Dit heeft er voor gezorgd dat het grootste deel van het omvangrijke werk van Vincent van Gogh bewaard is gebleven.
De beginjaren als theoloog
Vincent van Gogh tekent al vanaf zijn jongste jaren. Hij gaat werken bij de kunsthandel van een oom in Den Haag. Hier legt hij in tekeningen het Haagse leven vast. Na een mislukte liefde wil hij toch de theologie in. Maar deze studie wordt geen succes. Vincent ziet het vooral als boekenwijsheid. Het heeft in zijn ogen allemaal niets met het echte leven te maken. Als hij zelfs zijn bed weggeeft aan de armen wordt dat niet als een echt christelijke daad gezien, maar meer als iets belachelijks. Toch blijft Vincent van Gogh zijn gehele leven zwaar godsdienstig.
Samenwerking met Mauve
Via een verblijf bij zijn ouders, komt Vincent weer in Den Haag terecht waar hij veel tijd doorbrengt met collega en ver familielid Mauve, lid van de Haagse School. In Den Haag tekent Vincent vooral de schrijnende armoede. Dat doet hij onder meer vanuit het raam van zijn kamer. Na een samenwonen met "Sien" waar hij ook kinderen bij kreeg, werd de verhouding met Mauve snel minder. Mauve was vrij traditioneel ingesteld en begreep het veel "wildere" werk van Vincent niet.
Via Den Haag, Drenthe, Nuenen, Antwerpen en Drunen komt Vincent van Gogh uiteindelijk in Parijs terecht. Hier in Parijs krijgt hij via de laatste impressionistententoonstelling met het impressionisme te maken.
Vooral het werk van Seurat en Signac spreekt hem daarbij aan. In 1888 verhuist hij naar Arles in Zuid Frankrijk. Opmerkelijk genoeg arriveerde van Gogh in Arles in een besneeuwd landschap. Het was zeker voor deze streek ontwettend koud. Als kunstenaar zag Vincent hier direct een onderwerp in en schilderde de smeltende sneeuw.
 |
| Vincent van Gogh. Landschap met sneeuw bij Arles |
Niet altijd kleurig werk
In het begin, vooral in de tijd van Nuenen is het werk van Vincent van Gogh vooral donker en somber. Hij is begaan met de armoede van de mensen. Hij zet die armoede vooral bij de boeren. Een schilderij als "de aardappeleters" dat in die donkere tijd wordt geschilderd is daar een goed voorbeeld van. Vies en donker, zo wordt deze periode in zijn werk wel genoemd.
Het werk moet maar voor zichzelf spreken
Later in Arles zal de manier van weergeven drastisch veranderen. Kleuren en vormen gaan dan bij Vincent van Gogh een heel eigen leven leiden. In tegenstelling tot andere schilders uit die tijd laat hij het werk zelf voor zich spreken. Vincent gaat niet op zoek naar wetenschappelijk benaderingen van kleuren, vormen en dergelijke beeldelementen zoals Seurat en Cézanne dat wel deden.
Kleuren en de natuur
Vincent van Gogh richtte zich later steeds meer op de natuur en de kleuren uit die natuur. Echt impressionistisch is zijn werk dan al lang niet meer. Het werk gaat geleidelijk aan steeds meer trekken van het expressionisme vertonen. Vooral het werken bij nacht lijkt Vincent van Gogh te fascineren en het produceert meerdere werken met dat onderwerp. Zijn sterrenhemels werden later complete onderwerpen van studies.
Impasto techniek
Als je de schilderijen van Vincent van Gogh tot in detail bekijkt dan zie je dat de verf niet is uitgesmeerd, zoals de meeste kunstenaars doen maar dat deze in een soort van klodders is aangebracht met vingers en paletmes. Deze zogenaamde impasto techniek was wel eerder toegepast maar van Gogh gaf er wel een heel eigen draai aan. Het effect is een soort van bijna driedimensionale kunst, een soort van beeldhouwen met verf. Een andere techniek die hij daar ook nog bij gebruikte was de overdrijving tot bijna een karikatuur aan toe. Alle vormen en kleuren werden zwaarder aangezet dan voor een echte weergave nodig was. En ook dat draagt bij aan het eigen karakter van zijn werk. Het was ook één van de redenen dat de werken steeds meer de kant van het expressionisme opgingen, waarbij bij de uitdrukking van gevoelens het gingen winnen van de weergave van de realiteit.
Paul Gaugain
Paul Gaugain kende Vincent van Gogh uit zijn Parijse tijd. Na zijn verblijf in Bretagne bracht Paul Gaugain enige tijd door bij van Gogh die op dat moment in Arles woonde. Van Gogh wilde in Arles een soort van kunstenaarsgemeenschap opzetten maar er werd verder geen gehoor aan gegeven. Alleen Paul Gaugain ging in op de uitnodiging, die het begin was van een heftige tijd vol zware discussies. Het waren discussies en ruzies die zo hoog opliepen dat van Gogh een zenuwinzinking kreeg en een deel van zijn oor afsneed. Iets waar hij later in breed verband bekend mee is geworden. Maar de discussies hadden ook een positief effecten omdat beide kunstenaars elkaar uitdaagden en inspireerden om tot steeds betere resultaten te komen.
Extreme drang naar vernieuwing
Beide kunstenaars waren in die tijd van hun samenwerking en discussie sterk op zoek naar vernieuwing. Het impressionisme had voor hen de beste tijd wel gehad en beiden vonden dat het tijd was voor iets anders. Dit leidde bij Vincent van Gogh tot een hang naar het expressionisme en Gaugain ging op zoek naar meer exotische onderwerpen om tot unieke kunstwerken om te zetten.
De meest labiele periode was ook de beste
Vincent van Gogh was al zeer labiel in deze periode, maar zijn talent leed daar zeer zeker niet onder. De beste werken van Vincent van Gogh zijn juist in deze labiele periode gemaakt. Van Gogh leefde extreem intensief. En dat is aan zijn werken heel goed terug te zien.
Stromingen
Vincent van Gogh wordt tot de volgende stromingen gerekend.
Het beeld dat Vincent van Gogh oproept
Van Gogh roept bij veel mensen een wat geromantiseerd en ook wel gedramatiseerd beeld op. Zonder ook maar iets af te doen aan zijn genie speelt dat ook wel een rol in de bewondering die hem ten deel valt. Van Gogh roept beelden op van de straatarme kunstenaar die zijn eigen eenzame weg volgt, onbegrepen door iedereen. Een in zijn tijd onbekend gebleven genie. Een beeld, dat mede door het feit dat zijn broer Theo al zijn werk wist te verkopen en hem zijn hele, zij het wat korte, leven heeft ondersteund, misschien inderdaad iets te romantisch wordt weergegeven.
De song en bijbehorende video
De Amerikaanse zanger Don Mcclean maakte er zelfs een song over, die naar de eerste regel vaak "Starry starry night" wordt genoemd en deze song lijkt de vorige alinea wel te bevestigen. De tekst is de te vinden op https://songteksten.net/lyric/793/13433/don-mclean/vincent.html en op YouTube is een versie te vinden onder https://youtu.be/oxHnRfhDmrk
