Piet Mondriaan

Piet Mondriaan

Piet Mondriaan (voluit Pieter Cornelis Mondriaan) werd in 1872 geboren in Amersfoort. Onder leiding van zijn vader (hoofdonderwijzer) en oom begon hij al op jonge leeftijd te tekenen en vanaf 1886 krijgt dit serieuze vormen op een kunstschildersopleiding waar hij een beurs voor ontvangen had.

Deze opleiding rondt hij af in 1892 met een diploma dat hem de bevoegdheid geeft om leraar te worden maar hij geeft er de voorkeur aan om verder te gaan op de kunstacademie in Amsterdam Het is echter niet de plaats waar hij zich thuis voelt en hij vertrekt naar Domburg waar een groep kunstenaars met ondermeer Jan Toorop actief is.

Strandgezicht in Domburg

Ook reist Mondriaan veel en brengt een tijd door in Spanje en in een Nederlands boerengezin waar hij zich ook bezig houdt met theosofische studie.

in 1909 sloot Mondriaan zich aan bij het Nederlands Theosofisch Genootschap. In die tijd schilderde hij ook portretten van "visionaire figuren". Ook veranderde in die tijd zijn stijl van landschappen schilderen. De schilderijen die tot dat moment wat bruin en mistig waren, kregen plotseling heldere kleuren. Duinen en vuurtorens waren zijn populaire onderwerpen in die tijd. 

In 1911 komt Mondriaan via de Moderne Kunstkring in contact met het werk van Picasso en Braque. Het kubisme maakte veel indruk op hem en hij verhuisde naar Parijs waar hij van 1911 tot 1914 verblijft. Hij maakte hier ook kennis met schilders als Braque, Léger en Diego Rivera. Piet Mondriaan verdient een tijdlang zijn brood met het maken van kopieën van schilderijen, ondermeer uit het Louvre, bedoeld voor verzamelaars

Maar al snel keert Piet Mondriaan dit de rug toe om verder te gaan als meer abstract kunstenaar. Daarna wordt zijn werk steeds abstracter tot het in feite alleen nog een lijnenspel betreft. De schilderijen van Mondriaan heten dan ook nog alleen maar "compositie", meestal met een nummer er bij.

Van figuratief naar abstract

De Piet Mondriaan wordt door vele deskundigen gezien als één van de toonaangevende abstracte kunstenaars die leefden en werkten aan het begin van de twintigste eeuw. Zoals veel abstracte kunstenaar ging Piet Mondriaan van figuratieve kunst naar abstracte kunst, maar dit ging geleidelijk aan. Mondriaan schilderde lange tijd vooral landschappen en boerendames.  Er was sprake van een soort overgangssituatie. 

Een echte opeenvolgende serie werken die alle tussenstappen beschrijft, zoals "De Koe" van Theo van Doesburg kom je in het werk van Mondriaan niet tegen. Wel wordt deze overgang zichtbaar bij een werk van één van de vrouwelijke visionairs uit de sofistische tijd. Dit portret wordt naar een meer kubistische stijl omgezet. Het werk kreeg de naam Compositie nummer XI. En er zijn duidelijke overeenkomsten tussen beide werken zichtbaar. Vanaf dat moment werden zijn werken steeds abstracter. 

Piet Mondriaan keert terug naar Nederland

Mondriaan keert terug naar Amsterdam waar hij uiteindelijk tot 1919 verblijft en kennis maakt met schilders als Theo van Doesburg waarmee hij in 1917 het tijdschrift "De Stijl" opricht dat zich richt op het nieuwe neo-plasticisme.

Piet Mondriaan was een van de bekendste stijlkunstenaars van het eerste uur. Zijn werk voor de Stijl is er ook zeer beeldbepalend voor. De doeken die Mondriaan maakte voor de Stijl zijn niet zozeer zijn eigen werken, de werken van een individuele kunstenaar, maar ze typeren de beweging met hun opzet, die louter bestaat uit primaire kleuren en simpele vormen in de vorm van meestal rechthoekige vlakken gescheiden door zwarte vlakken. Ondanks deze schijnbare beperking in de uitwerking  lijken de doeken onderling in het geheel niet op elkaar. Bij goede beschouwing is er sprake van een grote variatie. Dit duidt er op dat de middelen die Mondriaan gebruikte om zich uit te drukken misschien in de basis wel eenvouding waren, maar dat het werk van Piet Mondriaan beslist niet eenvoudig genoemd mag worden. Het werk van Mondriaan en de uitgangspunten ervan heeft zeker ook invloed op de andere stijlkunstenaars gehad. 

Het tijdschrift "De Stijl"  houdt stand tot 1938 en valt dan uit elkaar. De kunstenaars gaan weer hun eigen weg.

Na een kort verblijf in Londen gaat Piet Mondriaan in 1940 naar New York waar hij in 1944 overlijdt.

Stromingen Piet Mondriaan

De voornaamste stromingen waar Piet Mondriaan onder gerekend wordt zijn het modernisme en het neo-plasticisme. 

Afbeeldingen

Om problemen met auteursrechten te voorkomen zijn hier geen afbeeldingen van de besproken schilderijen van Piet Mondriaan opgenomen maar deze schilderwerken zijn volop te vinden door de naam van de afbeeldingen samen met "Mondriaan" in de Google afbeeldingenzoeker in te voeren 

---