zondag 5 november 2023

Immersieve kunst

Wat is immersieve kunst

Achtergronden immersieve kunst

Kunst die alle zintuigen prikkelt

"Immersieve kunst" is een algemene benaming voor kunstvormen of kunstervaringen, die de kijker of deelnemer volledig onderdompelen in een door de kunstenaar vorm gegeven omgeving. Die omgeving kan ook een verhaal zijn. Deze immersieve kunst kunst is gericht op het creëren van een meeslepende ervaring waarbij zoveel mogelijk zintuigen een rol spelen. Het is de bedoeling dat die ervaring er voor zorgt dat de toeschouwer uitgenodigd wordt om zich volledig onder te dompelen in die speciaal gecreëerde wereld.

Mediagebruik bij immersieve kunst

Immersieve kunst maakt daarbij vaak gebruik van verschillende media. Voorbeelden van die media zijn visuele elementen, geluid, licht, technologie en soms zelfs interactieve elementen. Dit alles om een gevoel van betrokkenheid en onderdompeling te realiseren of verder te bevorderen. En natuurlijk om aan te passen aan de moderne smaak waarbij alles snel en overdonderend dient te zijn om nog enig effect op de toch al zwaar overprikkelde zintuigen uit te kunnen oefenen. Het gevolg is dat je nu ook mensen naar binnen krijgt die je normaal met geen kanon een museum in krijgt maar die wel interesse hebben in deze "experience".

Voorbeelden van immersieve kunst.

Installaties

Grote ruimtes kunnen worden omgevormd tot interactieve en meeslepende omgevingen waarin bezoekers worden ondergedompeld. Dit kunnen bijvoorbeeld lichtinstallaties, geluidslandschappen, of complexe structuren zijn die de zintuigen prikkelen. De zonnebloemen van van Gogh zie je groeien en bloeien tot in de hemel. Van unieke kunstwerken zijn ze onderdeel geworden van een totale performance. Indrukwekkend? Vast wel. Is het kunst? Wat zou Vincent zelf denken van de elektronische bewerking van zijn Zonnebloemen? 

Virtuele Realiteit (VR)

Met behulp van VR-technologie kunnen bezoekers zelfs volledig worden ondergedompeld in digitale werelden waarin ze vrij kunnen bewegen en interageren. Dit creëert een sterk gevoel van aanwezigheid en betrokkenheid.

Interactieve Performances

Kunstenaars kunnen live performances creëren. Hierbij wordt het publiek direct betrokken bij het verhaal. Of het publiek kan een speciale ervaring opdoen. Zo'n ervaring kan bijvoorbeeld inhouden dat het publiek wordt uitgenodigd om te reageren op de performers zodat een vorm van interactie ontstaat.

3D-projecties

Door gebruik te maken van geavanceerde projectietechnieken kunnen driedimensionale beelden op gebouwen of andere oppervlakken worden geprojecteerd. Hiermee kan een de ruimte volledig worden getransformeerd tot elk al dan niet bestaand wereldbeeld.

Licht- en geluidsinstallaties

Door bewust te spelen met licht en geluid in een bepaalde ruimte kunnen kunstenaars een meeslepende omgeving creëren. Deze omgeving kan de zintuigen prikkelen en emoties oproepen. Veel mensen hebben als kritiek dat het kostbare kunst terug brengt naar een soort van kermis of themapark. De immersieve kunst levert, net als alle andere kunstvormen of voor wat daarvoor door moet gaan, de nodige discussie tussen voor- en tegenstanders op. "Het is een soep van beelden" zo is een vaker gehoord commentaar. 

Het doel van immersieve kunst

De essentie

De essentie van immersieve kunst is uiteindelijk dat deze kunstvorm de kijker uitnodigt om de traditionele grenzen tussen kunstwerk en toeschouwer te doorbreken. Het gevolg daarvan zou moeten zijn dat er een diepere en veel persoonlijkere betrokkenheid ontstaat dan normaal gesproken tussen een kijker en een kunstwerk mogelijk zou zijn.

Geschiedenis van de immersieve kunst

De eerste lichtshow was het Atelier des Lumières in Parijs in 2018. Toen dit aansloeg zagen wereldwijd ondernemers wel iets in dit randgebied van kunst en in alle "culturespaces" waren de lichtshows, wat het eigenlijk zijn, terug te vinden. In de jaren '60 had je bij sommige popconcerten lichtshows met vloeistofprojectie. Veel mensen doet het daar aan denken.