Vanitas
De term vanitas slaat op een afbeelding uit de late middeleeuwse kunst waarin de hoogmoed van de mens en de vergankelijkheid van het leven zijn afgebeeld dan wel symbolisch worden aangegeven.We hebben het dan in het algemeen over de opbouw en weergave van een stilleven, waarin dit met allerlei symbolisme en allegoriën is verwerkt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een schedel die ons aan de sterfelijkheid en straks alle kwalijke gevolgen van een slecht leven in het hiernamaals moet herinneren.
De vanitas vinden we vooral terug in de Nederlandse en Spaanse kunst. Het is daarbij waarschijnlijk dat de basis in de Nederlanden te vinden is onder de sterke calvinistische invloeden, waarna het in de tachtigjarige oorlog met Spanje ook daar een weg naar toe gevonden heeft.
Evenals het stilleven zullen we de vanitas in de moderne schildersrichtingen niet zo veel meer terugvinden.
